Shkencëtarët besojnë se ata janë në gjurmët e një shpjegimi se pse vikingët u larguan nga Grenlanda në shekullin e 15-të. Kjo ndodhi 400 vjet pasi ata erdhën në pjesën e përmendur të botës në vitin 985, shkruan Klix, përcjell Fol Drejt.
Historianët nuk kanë qenë kurrë në gjendje të zgjidhin plotësisht misterin se pse u larguan nga vendbanimi i ndërtuar. Supozohej se arsyet për këtë ishin thatësira, ndryshimi i temperaturës, problemet sociale dhe/ose gjuetia e tepruar e detit, të cilat ishin një luks në Evropën mesjetare.
Tani studiuesit nga Universiteti i Harvardit dhe Universiteti Shtetëror i Pensilvanisë pretendojnë se kanë zbuluar një tjetër faktor kyç që shpjegon pse vikingët u larguan nga Grenlanda, dhe ai është rritja e nivelit të detit.
Duke përdorur një model kompjuterik të bazuar në të dhënat gjeologjike dhe klimatike, ata zbuluan se gjatë katër epokës së Vikingëve nivelet e detit në Grenlandë arritën tre metra. Studiuesit llogaritën se 204 kilometra katrorë tokë u përmbytën, duke i lënë vikingët të prekshëm nga stuhitë dhe erozioni i tokës. Përveç kësaj, ata humbën tokën pjellore.
Humbja e hapësirës së banueshme u përkeqësua nga rënia e temperaturave në Evropë, duke çuar në atë që njihet si Epoka e Vogël e Akullit, e cila filloi në vitin 1250. Ky hulumtim u botua në revistën shkencore amerikane PNAS.
“Ndryshimi i nivelit të detit është elementi i munguar i historisë së Vikingëve,” tha bashkëautori i studimit Richard Alley.
Analiza e mbetjeve njerëzore nga oborret e kishave dhe mbetjet e kafshëve nga grumbujt e mbeturinave zbuloi se vikingët kaluan nga ushqimi që mund të sigurohej në tokë te ushqimet e detit, si peshqit dhe fokat. Ky ndryshim mendohet të jetë pasojë e humbjes së tokës pjellore.
Studiuesit e quajtën idenë se nivelet e detit u rritën me uljen e temperaturave pak si kundërintuitive. Temperaturat më të ulëta zakonisht shoqërohen me rënien e nivelit të detit.
Është vënë re se ndryshimet në nivelin e detit nuk prekin të gjitha zonat në mënyrë të barabartë. Ekziston mundësia që zona e Vikingëve në Grenlandë të jetë ekspozuar ndaj dy komponentëve të ndryshimit të nivelit të detit, pasi ndodhej në periferi të shtresës së akullit Laurentide që mbulon Kanadanë, Shtetet e Bashkuara verilindore dhe Grenlandën.
Shtresa e akullit të Grenlandës u zgjerua gjatë epokës së Vikingëve dhe ky zgjerim arriti kulmin gjatë Epokës së Vogël të Akullit. Zgjerimi bëri që niveli i detit të ngrihej për shkak të fundosjes së kores së Tokës – kështu e shpjegojnë studiuesit.
Sipas Alley, është i njëjti efekt që ndodh nëse uleni në një shtrat uji. Pra, një masë më e madhe akulli pranë bregut ngriti nivelin e oqeanit. U zbulua gjithashtu se vikingët blinin dru në pjesë të largëta të Amerikës së Veriut dhe Evropës Veriore, sepse druri në Grenlandë nuk ishte i përshtatshëm për ndërtimin e anijeve dhe ndërtimin e ndërtesave në tokë.
Analiza mikroskopike e mbetjeve të drurit, rezultatet e së cilës u publikuan në revistën shkencore britanike Antiquity, përcaktuan se kishte mjete, njohuri dhe anije për të arritur në brigjet e Amerikës së Veriut, shkruan CNN. /FolDrejt/
