Gjatë disa javëve të fundit, bota është hutuar nga pushtimi i tmerrshëm i Ukrainës nga presidenti rus Vladimir Putin.
Ndërkohë, megjithatë, aleati i tij i ngushtë, presidenti kinez, Xi Jinping, ka përfituar në heshtje nga shpërqendrimi i Perëndimit duke zgjeruar sferën e ndikimit të Kinës në Paqësorin Jugor.
Nëse Uashingtoni nuk zgjohet nga ky kërcënim, përpjekjet e Kinës për të dominuar rajonin do të fitojnë vrull të rrezikshëm dhe ndoshta të pakthyeshëm.
Zyrtarët dhe ekspertët në të gjithë Azinë ishin të tronditur muajin e kaluar kur doli një dokument i zbuluar që tregonte një draft të një marrëveshjeje “bashkëpunimi për sigurinë” midis Kinës dhe Ishujve Solomon, një ish-koloni e vogël britanike në Paqësorin Jugor që ka qenë e pavarur që nga viti 1978.
Draft-marrëveshja do t’i mundësonte Pekinit të dërgonte personel të armatosur policor ose ushtarak, me kërkesë të Ishujve Solomon, për një sërë qëllimesh, duke përfshirë “të ndihmojë në ruajtjen e rendit shoqëror”.
E shënuar si konfidenciale, marrëveshja do të zgjeronte gjithashtu aftësinë e ushtrisë kineze për të dërguar anije dhe trupa për të mbrojtur popullin kinez dhe projektet në ishuj.
Një prani ushtarake kineze atje do t’i vendoste trupat e Ushtrisë Çlirimtare Popullore një fluturim prej më pak se pesë orësh nga bregu lindor i Australisë dhe shumë më afër territoreve të SHBA-së se kurrë më parë.
Kina me siguri nuk e ka harruar rolin e luajtur nga Ishujt Solomon në Luftën e Dytë Botërore, veçanërisht gjatë Betejës së Guadalcanal 1942-43.
Në mënyrë të parashikueshme, Pekini thotë se marrëveshja nuk është diçka e madhe. Por qeveritë e SHBA-së dhe Australisë janë përpjekur të ndalojnë përfundimin e saj. Zyrtari më i lartë i NSC i Presidentit Biden për Azinë, Kurt Campbell, do të bëhet zyrtari i parë i lartë i administratës që do të vizitojë Ishujt Solomon javën e ardhshme, në një turne rajonal që do të përfshijë disa ndalesa të tjera.
Ishte Campbell ai që parashikoi në janar se Kina do të zbulonte një “surprizë strategjike” në Paqësor këtë vit.
Është e qartë se qeveria e SHBA-së dhe ajo australiane ishin në dijeni se kjo po vinte. Megjithatë, duket se asnjëri nuk ka bërë shumë për të parandaluar lëvizjen kineze.
Tani, thonë ekspertët, të dyja qeveritë po përpiqen të arrijnë Pekinin.
Zyrtarët e administratës së Bidenit thonë se ata, në fakt, janë shumë të angazhuar në Ishujt e Paqësorit. Biden foli me udhëheqësit e ishullit të Paqësorit në gusht, përmes Zoom. Sekretari i Shtetit Antony Blinken vizitoi Fixhin në shkurt. Muajin e kaluar, Biden emëroi ambasadorin Joseph Yun si një të dërguar të posaçëm për të punuar në përfundimin e negociatave për rinovimin e marrëveshjeve të SHBA me tre vende të tjera të ishullit të Paqësorit. I dërguari i Departamentit të Shtetit për klimën, John F. Kerry ndoqi një konferencë në Palau këtë javë.
Megjithatë, detajet se si saktësisht administrata Biden planifikon të përpiqet të bindë Sogavare të largohet nga Kina janë të pakta.
“Kjo nuk erdhi si befasi dhe ky nuk është i vetmi vend në Paqësor apo globalisht ku Kina është jashtëzakonisht aktive,” tha zyrtari.
Për të qenë të sigurt, Ishujt Solomon janë vetëm një nga shumë vende në Ishujt e Paqësorit ku Kina po zgjeron ndikimin e saj. Pekini ka bindur dy vende ishullore të Paqësorit që të heqin dorë nga njohja diplomatike e Tajvanit në vitet e fundit, duke përfshirë Ishujt Solomon.
Kina ofron paketa joshëse ndihme ekonomike, diplomatike dhe ushtarake, teksa korrupton të gjithë liderët e korruptuar në këto vende.
Në vend që të reagojnë rast pas rasti, Shtetet e Bashkuara dhe qeveritë aleate duhet të vijnë në tryezë me oferta thelbësore, afatgjata ndihme dhe investimesh për të siguruar këto kombe të ishullit të Paqësorit se ata kanë një mundësi tjetër përveç bastit të së ardhmes së tyre për partneritetin me Pekinin.
Rusia është një kërcënim urgjent, por Kina është konkurrentja më serioze afatgjatë, shumë e lumtur për të shfrytëzuar shpërqendrimin.
Xi ka ambicie globale, që do të thotë se ne duhet të përballemi me agresionin e tij në shumë vende menjëherë.
Nëse Ishujt e Paqësorit bëhen të Kinës, rajoni dhe bota do të jenë një vend shumë më i rrezikshëm.
Burimi: Washington Post
