Kafeina është një nga stimuluesit më të njohur në botë dhe më së shpeshti konsumohet në kafe. Njerëzit i drejtohen kafeinës për t’i zgjuar në mëngjes dhe për të qëndruar me energji gjatë gjithë ditës, por ka një anë negative: shumë kafeinë mund t’ju mbajë zgjuar edhe kur jeni gati për të fjetur.
Çelësi i këtij efekti anësor është një përbërës i quajtur adenozinë, një nënprodukt i aktivitetit neuronal në tru. Është një substancë kimike e përbërë nga një molekulë adenine dhe sheqer ribozë. Duke modifikuar proceset fiziologjike duke vepruar në receptorët e saj, adenozina luan një rol të rëndësishëm në shumë procese biokimike në trupin e njeriut. Nivelet e adenozinës monitorohen vazhdimisht nga receptorët në sistemin tonë nervor dhe kur ato bien nën një nivel të caktuar në tru dhe shpinë, trupi përgatitet për gjumë.
Kafeina kërkon receptorë specifikë të adenozinës dhe imiton efektet e saj, në fakt duke e mashtruar trupin të mendojë se nuk është ende koha për të fjetur.
Sa kohë që një dozë e kafeinës ndikon në trup mund të ndryshojë në varësi të një numri faktorësh, duke përfshirë tolerancën ndaj kafeinës, metabolizmin, gjenetikën dhe shëndetin fizik. Megjithatë, në shumicën e rasteve, efektet zgjasin rreth pesë deri në gjashtë orë.
Konsumatorët e kafesë për një kohë të gjatë mund të përjetojnë tolerancë ndaj kafeinës që u kërkon atyre të konsumojnë sasi gjithnjë në rritje të kafesë për të arritur të njëjtin efekt stimulues. Nëse papritmas vendosin të ndalojnë pirjen e kafesë, mund të përjetojnë simptoma të tilla si dhimbje koke, nervozizëm dhe vjellje.
Për të parandaluar problemet e gjumit të lidhura me kafeinën, rekomandohet kufizimi i konsumit të kafeinës në katër filxhanë kafe në ditë, dhe filxhani i fundit mund të pihet më së voni pasdite. Kalimi në kafe pa kafeinë gjithashtu mund të ndihmojë./FolDrejt/
