Në fushën e gjeopolitikës, Turqia e gjen veten në një pikë kritike, duke u përballur me dy rrugë të dallueshme. Nga njëra anë, është presidenti Erdogan, i cili adopton një qasje gjysmë perëndimore, duke kërkuar bashkëpunim me sfera të shumta interesi. Nga ana tjetër, është Kılıçdaroğlu, politika e jashtme e të cilit pasqyron epokën e Luftës së Ftohtë të Turqisë, duke e pozicionuar vendin si një shtojcë të sistemit të sigurisë perëndimore.
Shkruan: Dr. Gurakuç Kuçi*
Nga këndvështrimi i Perëndimit, të dyja opsionet kanë avantazhe gjeopolitike, megjithëse sipërfaqësisht mund të duket se paragjykimi qëndron tek rivali i Erdoganit. Megjithatë, Erdogan, i ndihmuar nga Davutoglu, ka sjellë në mënyrë efektive një mentalitet të ri strategjik për Turqinë, duke revolucionarizuar të ardhmen e saj. Kjo trashëgimi, edhe nëse qeveria do të ndryshonte duart, do të ishte e vështirë të refuzohej. Udhëheqësit e ardhshëm do të kuptojnë se mund ta reformojnë atë, por ndryshimi i tij për t’iu përshtatur preferencave të tyre do të ishte një detyrë pothuajse e pamundur.
Kjo trashëgimi e qëndrueshme mund të krahasohet me ndikimin që Bizmarku pati në Gjermani. Politikat e Bizmarkut forcuan mendësinë strategjike të popullit gjerman në atë masë sa që edhe dy luftëra botërore dhe disfatat e mëpasshme nuk arritën të shuanin shpirtin e tyre kombëtar ose të ndalonin zhvillimin e tyre të vazhdueshëm.
Zgjedhja e Sinan Ogan për të mbështetur Erdoganin buron nga vizioni i tyre i përbashkët për gjeopolitikën në rajonin e Kaukazit. Koncepti i thellësisë strategjike, siç artikulohet nga Davutoglu, mbetet një forcë e fuqishme. Ndërsa Erdogan dhe Davutoglu aktualisht mund të pushtojnë kampe të veçanta politike, kontributet e tyre kanë formësuar në mënyrë të pashlyeshme atë që ne tani e njohim si gjeopolitikë e Turqisë.
Pozicionimi strategjik i Turqisë ka implikime të rëndësishme për dinamikën rajonale. Prirja e Erdoganit drejt bashkëpunimit me sfera të ndryshme të ndikimit i ofron Turqisë mundësinë për të shfrytëzuar vendndodhjen e saj gjeografike dhe lidhjet historike për të nxitur marrëdhënie më të forta. Kjo qasje e shumë-anshme i lejon Turqisë të lundrojë në sfidat komplekse rajonale duke mbrojtur interesat e veta.
Përndryshe, aderimi i Kılıçdaroğlu në një kornizë të politikës së jashtme të epokës së Luftës së Ftohtë do ta lidhte Turqinë më afër me sistemin perëndimor të sigurisë. Ndërsa kjo mund të ofrojë përfitime të caktuara për sa i përket aleancave të krijuara, rrezikon të kufizojë autonominë dhe manovrimin strategjik të Turqisë. Peizazhi gjeopolitik ka evoluar ndjeshëm që nga Lufta e Ftohtë, duke kërkuar një qasje të nuancuar që llogarit fuqitë në zhvillim dhe dinamikat rajonale.
Zgjedhjet gjeopolitike të Turqisë kanë pasoja të gjera, jo vetëm për vetë kombin, por edhe për komunitetin më të gjerë ndërkombëtar. Ndërsa vendi ndodhet në këtë udhëkryq, ai duhet të peshojë me kujdes avantazhet dhe disavantazhet e mundshme të çdo rruge. Balancimi i trashëgimisë së saj historike, aspiratave rajonale dhe ambicieve globale do të jetë vendimtar në hartimin e një kursi që i shërben më së miri interesave të Turqisë, duke siguruar rritjen dhe ndikimin e saj të vazhdueshëm në skenën botërore.
Si përfundim, peizazhi aktual gjeopolitik i Turqisë është formuar nga vizionet e kundërta të Erdoganit dhe Kılıçdaroğlu. Ndërsa të dyja opsionet kanë avantazhe strategjike, trashëgimia transformuese e Erdoganit dhe qasja e shumë-anshme ndaj bashkëpunimit i ofrojnë Turqisë fleksibilitet më të madh. Ndërsa kombi turk lundron në këtë pikë kritike, vendimet e marra do të formësojnë jo vetëm fatin e tij, por gjithashtu do të ndikojnë në dinamikën e një rendi global gjithnjë në zhvillim.
*Autori është doktor i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe histori e diplomacisë
