Zbutja e tensioneve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, nuk është qëllimi i vetëm i Bashkimit Evropian (BE) dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës (ShBA). Arritja e një marrëveshjeje përfundimtare, e cila do t’i shuante kontestet, përkatësisht evitimi i çdo shkaku që mund t’i rikthejë tensionet dhe konfliktet në Ballkanin Perëndimor, është pika ku mbështetet plani Franko – Gjerman.
Nga Fol Drejt
Në Beograd, po komentohet në mënyra të ndryshme plani Franko – Gjerman:
“Ose ai plan nuk e përfshinë njohjen reciproke të Beogradit dhe Prishtinës, që do të ishte lajm i mirë për Serbinë, ose është krejtësisht e kundërta – pesë vende të BE-së që deri më tani nuk e kanë njohur Prishtinën, kanë ndryshuar qëndrim dhe tani janë të gatshme ta pranojnë shtetësinë e Kosovës. Opsioni i dytë do ta vendoste Beogradin në një pozicion mat, duke ia rrëzuar nga duart një argument kyç në luftën për Kosovën” shkruan gazetari Marko Taskovic (Marko Tašković).
Në një artikull të publikuar në Blic.rs Taskovic shtron dilemën se çka nëse 27 vendet e BE-së e mbështesin propozimin evropian?
“Fakti që pesë vendet e BE-së që nuk e njohin zyrtarisht pavarësinë e Kosovës qëndrojnë pas këtij propozimi, a do të thotë se dokumenti nuk e përmend njohjen e Kosovës si shtet i pavarur, apo ata anëtarë të BE-së “u rrëzuan në shpinë” dhe pranojnë shtetësinë e Kosovës? Analistët vlerësojnë se BE-ja i ka përmbushur “vijat e kuqe” të Beogradit, ndaj në propozim nuk përmendet as njohja e pavarësisë së Kosovës dhe as leja për hyrjen e Prishtinës në OKB” – shkruan Taskovic.
Sipas tij, takimi i emisarëve të BE-së dhe ShBA-së me Aleksandar Vuçiqin, do të shfrytëzohet për të paralajmëruar Beogradin se të gjithë anëtarët e BE-së qëndrojnë prapa propozimit të fundit, të modifikuar për një zgjidhjen e çështjes së Kosovës.
Ai citon Shefin e Diplomacisë së BE-së Josep Borrell i cili e tha së fundmi shumë qartë dhe shkoqur se, propozimi i ri ka mbështetjen e shumicës:
“Propozimi ka mbështetjen e fortë të të 27 anëtarëve të BE.”
Në anën tjetër, ditë më parë, Vuçiq dha një deklaratë tjetër provokuese, se pas seancës së 15 dhjetorit, Qeveria e Serbisë do t’i dërgojë kërkesë komandantit të misionit të NATO-s në Kosovë, KFOR, për të dërguar deri në 1.000 forca të sigurisë në Kosovë.
Mirëpo emisari i ShBA-vë Gabriel Escobar ia kujtoi Vuçiqit se Amerika i ka dhënë një garanci të fortë Kosovës, duke paralajmëruar se çdo cenim i territorit të Kosovës, do të ketë kundërpërgjigjen nga ana e KFOR-it.
Nëse pesë vendet e BE-së që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës nuk kanë asgjë kundër propozimit evropian për zgjidhjen e çështjes së Kosovës, a mund ta pranojë Serbia një dokument të tillë?
Në Serbi mbizotëron opinioni se Vuçiq nuk ka në tryezë ndonjë strategji për ta rikthyer Status Quo-në në veri të Kosovës. Versioni i fundit i marrëveshjes, sipas disa analistëve serbë, ka pësuar ndryshime të vogla sa për ta joshur Serbinë, por ai në thelb nuk ndryshon nga versioni i parë.
Njohja e Kosovës, do të vijë pas marrëveshjes përfundimtare. Spanja dhe vendet e tjera të cilat hezitojnë ta njohin Kosovën, nuk do të nxitojnë t’ia njohin statusin si shtet i pavarur, por në anën tjetër janë pro vazhdimit të dialogut dhe pro një marrëveshjeje përfundimtare, e cila do t’i nxirrte ato para një akti të kryer.
Në Kosovë një atmosferë feste
Ndonëse pothuajse asgjë nuk dihet në lidhje me “Planin Franko – Gjerman”, në veri të Kosovës, ende nuk janë zhbllokuar rrugët prej barrikadave, por gjendja është e qetë. Në Prishtinë, ndërkaq, krerët më të lartë të republikës, nënshkruan aplikimin për anëtarësim në BE.
Presidentja Vjosa Osmani tha se me këtë akt Kosova “është një hap larg BE-së”, ndërsa Kryeministri Albin Kurti tha se, progresi në jetësimin e ëndrrës së anëtarësimit, “do të varet nga ne!”
Duket që kjo nuk i ka pëlqyer aspak Vuçiqit i cili me një video mesazh ka ironizuar, ndërsa e ka pyetur bashkësinë ndërkombëtare duke e pyetur se cilin nga dokumentet zyrtare duan ta respektojnë:
“Marrëveshjen e Kumanovës, Kartën e OKB-së, Rezolutën 1244, Marrëveshjen e Brukselit apo Marrëveshjen e Uashingtonit”.
Vuçiq, sikurse kryeministrja Ana Bërnabiq, konsiderojnë se me veprimet e fundit BE dhe ShBA-të i kanë mohuar vetë dokumentet për të cilat është zotuar se do t’i respektojë.
“Unë e shoh se si miku im Gabe Escobar është shndërruar në një tjetër politikan ndërsa me vendosmëri shfaqet kundër rezolutave të vlefshme të Këshillit të Sigurimit. Ai mori rolin e Këshillit të Sigurimit dhe me votën e tij unanime, së bashku me MPJ-në e Gjermanisë dhe ministren e heshtjes Von Kramon, e njohur edhe si raportuese e PE-së për Kosovën, e anuluan Rezolutën 1244”, u shpreh ajo, pas deklaratës së Ecobarit se Kosova ka marr garanci të fuqishme për ruajtjen e territorit të saj nga ShBA-të.
Megjithatë, revolta e krerëve të shtetit serb është e kotë. Sipas analistit Sreqko Gjukiq (Srećko Đukić), Serbia nuk ka shumë opsione në tavolinë. Duke e komentuar dokumentin e shumëpërfolur franko-gjerman, për Blic.rs ai ka thënë se nuk dihet se çfarë fiton Serbia, nëse e nënshkruan dokumentin:
“Nuk kemi plan rezervë apo rrugëdalje nga kjo situatë. Nëse e refuzojmë propozimin evropian, ai do të jetë jashtëzakonisht i pafavorshëm për ne…”
Në Kosovë, angazhimi i Escobar-it, Lajçak-ut dhe gjithë komunitetit ndërkombëtar, po shihet si një interes i shtuar i Perëndimit mbi çështjen e Kosovës. Largimi i barrikadave dhe rikthimi në tavolinën e bisedimeve, është hapi i parë i domosdoshëm, sipas ndërkombëtarëve. Mbase dialogu do t’i çelte rrugë marrëveshjes përfundimtare – thonë ata./FolDrejt/
