Nga Salih Kabashi
E mbani mend, kur në Kongresin e saj të jashtëzakonshëm, me largimin e delegatëve sllovenë e kroatë të udhëhequr nga Ciril Ribiçiç dhe Ivica Raçan, të cilët hodhën poshtë projektin unitarist serbomadh të Millosheviqit, u përmjerr Lidhja e Komunistëve të Jugosllavisë dhe kur filloi shkërmoçja përfundimtare e Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë?!
Ju më të vjetrit me siguri e mbani mend se si jugokomunistët, në fakt serbokomunistët shqiptarë të Kosovës iu qëndruan besnikë deri në fund vëllezërve serbë të idealeve. Lexoni që të rikujtoni e të kuptoni!
Para 33 vjetësh, pikërisht më 22 janar 1990, komunistët sllovenë të prirë nga kryetari i Komitetit Qëndror të Lidhjes së Komunistëve të Sllovenisë, Ciril Ribiçiç, përkundër presionit të tmerrshëm të unitaristëve nga KQ i Lidhjes së Komunistëve të Serbisë dhe kërcënimit të gjeneralëve të Armatës Popullore të Jugosllavisë, braktisën demonstrativisht dhe përfundimisht Kongresin XIV të LKJ, gjest që u pasua edhe nga komunistët kroatë.
Ishte një ndër ngjarjet më të shënuara që shkaktuan pashmangshëm shkatërrimin e Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë, e cila me Millosheviqin në drejtim të Serbisë kishte marrë përsipër procesin e shndrrimit e të degjenerimit të saj dhunshëm e me luftëra pushtuese kundër Kroacisë e Bosnjes – në Serbi të Madhe.
Para 25 vjetësh komunistët shqiptarë të Kosovës në Beograd kishte kohë që silleshin si klyshë veshëprerë. Në mikrofonët e institucioneve federative e republikane (serbe) më nuk kishte zë shqiptar . Ata, çele gur gojën ! mund të dëgjoheshin vetëm kur karikaturalisht e me servilizëm mbronin politikën hegjemoniste serbe dhe luftën e Serbisë kundër idesë së Kosovës Republikë dhe kundër popullit shqiptar.
Në Kongresin XIV të LKJ, Rrahman Morina, qëndronte fuqishëm në krahun e gabuar të historisë, me mish e me shpirt, fizikisht e tradhëtisht me Serbinë e Sllobodan Millosheviqit. Këtë e dëshmojnë fotot dhe videorregjistrimet e shumta të kohës. Ai kongres dhe shumë plenume të partisë asokohe transmetoheshin drejtëpërdrejtë në televizion dhe linin pa gjumë sidomos shqiptarët që ende besonin e prisnin mëshirën e drejtësinë e Partisë e të Armatës, të cilat, përndryshe, përgjatë krejt rrojtjes së tyre, njësoj si UDB-ja, ndaj tyre ishin treguar të padrejta, të pamëshirëshme e gjakatare…
Shqiptarët, për mungesë organizimi e rezistence, ngadalë e rrezikshëm po adaptoheshin në pozicion të popullit të shtypur, të pushtuar e të pashpresë… Serbia i kishte disciplinuar deri në poshtërim edhe ata shqiptarë që do të duhej të qëndronin në ballë të mbrojtjes të të drejtave të tyre…
Ndërkohë, para gjeneralëve serbë të APJ-së, para unitaristëve serbë, përfaqësuesit e Republikës së Sllovenisë patën thënë hapur e guximshëm:
« Ne jemi sllovenë pastaj mund të jemi jugosllavë, ne, para së gjithash përfaqësojmë popullin slloven dhe i përgjigjemi vetëm vullnetit të tij… »
Pastaj në Slloveni u mbajtën zgjedhjet e para demokratike, të lira e shumëpartiake. Jugosllavia mori teposhtëzen. LKJ e APJ më nuk mund të ishin forca kohezive as për përbërësit sllavë të Federatës.
Shqiptarët po vonoheshin e nuk po e kuptonin orën e e historisë.
Rrahaman Morina vdiq në Kuvendin themelues të Partisë Socialiste të Serbisë për Kosmetin, 7-8 muaj pas Kongresit të XIV të, të fundmit. Vdiq një tradhtar, nuk vdiq tradhtia…
As pas një çerek shekulli nga rrëshqitja e Jugosllavisë në koshin e plehërave historikë… Kosova ndoshta edhe sot, si para 26 vjetëve, pret sakrificën e minatorëve të Trepçës. Klasës politike shqiptare të sotme, sikurse edhe asaj të para 33 vjetëve – iu shkoi fytyra!
Post-scriptum
Shënim për fund
Shqiptarët në Slloveni asokohe ishin në vlug lëvizjeje :
Në mars 1989, pas epopesë së minatorëve dhe protestave të fuqishme në Kosovë, bashkë me shkrimtarë, gazetarë, humanitarë e disidentë sllovenë, në Lubjanë themeluam Këshillin për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut në Kosovë, 16 kumtesat e të cilit, njërën pas tjetrës ia dërguam Brukselit e Strasbourgut, Bundestagut Gjerman, Kongresit dhe Senatit Amerikan… si dëshmi të terrorit serbo-jugosllav në Kosovë dhe mbi shqiptarët në Maqedoni e Mal të Zi. Ai Këshill ishte komunikimi i parë serioz dhe i organizuar shqiptar me Evropën. Për së paku 3 vjet Lubjana ishte kryeqyteti politik i shqiptarëve, një nyje kyçe e komunikimit me botën e Evropën.
Po më 1989, në qershor, për gëzimin e shqiptarëve anë e mbanë botës patëm themeluar Shoqatën Kulturore Shqiptare Migjeni dhe revistën e parë të lirë, pluraliste dhe të pavarur shqiptare Alternativa…
