Si i shkatërron njeriu pa e ditur delfinët dhe botën nënujore?

Por gjetja më e rëndësishme ishte se pavarësisht kompensimit, delfinët ishin akoma më pak të suksesshëm në këtë detyrë. Shkalla e suksesit të tyre ra nga 85% në 62.5% nga niveli më i ulët në nivelin më të lartë të zhurmës.

Pra, kafshët kanë nevojë për zë për të komunikuar. Në oqean, ku drita depërton qindra metra nën ujë, kafshët varen nga zëri për të gjetur ushqimin, për të lundruar dhe për të komunikuar me njëra-tjetrën. Por edhe thellë në shekullin e kaluar, njerëzit nuk ishin në dijeni të peizazhit zanor nën valë. Në pamundësi për të dëgjuar frekuenca të ulëta nën ujë, studiuesit dhe shkencëtarët besonin se oqeani ishte një “botë e heshtur”, siç e përshkroi eksperti francez i bioakustikës Michel Andre në librin e tij (puna e tij filloi në vitet 1990, duke hetuar shkaqet e përplasjeve midis anijeve dhe balenave në një rrugë e ngarkuar tragetesh në Ishujt Kanarie).

Sigurisht, shumica e njerëzve nuk janë aspak të interesuar për të gjitha sa më sipër, deri në momentin kur disi u vjen në vëmendje. Ekosistemi është mjaft i ngadalshëm, por është brutalisht ciklik dhe i saktë.

Kakofonia

Tingulli përfaqëson jetën në oqean dhe nëse kjo mënyrë komunikimi zhduket, është e dënuar me ndryshime të pakthyeshme.

Prandaj, njerëzit në pavetëdijen dhe injorancën e tyre e kanë ndotur oqeanin me zë, thellësitë e oqeanit janë bërë më të zhurmshme, me gjëmimin e motorëve të anijeve, tingujt e fortë të sonarit ushtarak dhe shpërthimet sizmike të përdorura për të lokalizuar depozitat e naftës dhe gazit. Një stërvitje bërthamore ushtarake aty-këtu në Korenë e Veriut. Pra, nuk janë vetëm fqinjët që janë më të zhurmshëm, njerëzit në trafik dhe ne në bisedat me të tjerët – bota është bërë jashtëzakonisht e zhurmshme.

Një kakofoni tingujsh e krijuar nga njeriu thyen rregullat e botës nënujore.

Gjitarët si balenat janë izoluar nga bashkëshortët e tyre, rrugët e tyre të migrimit janë ndërprerë dhe në disa raste ndotja akustike shkakton humbje të përhershme të dëgjimit tek kafshët, gjë që sigurisht është fatale. Por askush nuk i dëgjon këto deklarata të Andresë dhe shkencëtarëve të tjerë.

Anije dhe balena

Michel Andre, një ekspert kryesor në fushën e bioakustikës, profesor në Universitetin Teknik të Katalonjës dhe drejtor i fondacionit Ear to the Wild, ka zhvilluar prej shumë vitesh teknologji akustike për kontrollin e ndotjes akustike në mjedisin detar.

Njohuri dhe eksperiencë të mjaftueshme për të konkluduar me shkencëtarë të tjerë se rritja e ndotjes akustike ka çuar në më shumë përplasje midis anijeve dhe balenave, sepse gjigantët e oqeanit – të cilët përdorin ekolokimin ose sonarin biologjik – nuk mund ta përballojnë zhurmën. Që nga viti 2007, Komisioni Ndërkombëtar i Gjuetisë së Balenave ka regjistruar të paktën 1200 përplasje midis anijeve dhe balenave në nivel global, por shumë më tepër ka të ngjarë të mos zbulohen.

Projekti i varkës blu

Në përpjekje për të zgjidhur këtë problem, studiuesit u fokusuan në Gjirin e Corcovado, një trup ujor që shtrihet më shumë se 50 kilometra midis ishullit Chiloé dhe kontinentit të Kilit jugor. Ky vend është një mekë për balenat, shtëpia e nëntë specieve – dhe terreni më i madh ushqimor në hemisferën jugore për balenën blu të rrezikuar.

Zona është gjithashtu subjekt i trafikut të rëndë detar, me shumë anije që i përkasin industrisë së kultivimit të salmonit.

Në maj 2021, pas një serie përplasjesh vdekjeprurëse në brigjet e Kilit, më shumë se 60 shkencëtarë kilianë i kërkuan qeverisë të devijojë anijet nga rajone të ndjeshme, të vendosë kufij shpejtësie në disa korsi transporti dhe të krijojë një sistem paralajmërimi për të paralajmëruar kapitenët e anijeve, i cili është në përputhje me studiuesit amerikanë të cilët zbuluan se ulja e shpejtësisë së anijeve është një metodë e thjeshtë dhe me kosto efektive për të shmangur përplasjet me balenat.

Bovat akustike janë vendosur në të gjithë Corcovado si pjesë e Nismës Blue Boat dhe jo vetëm që do të funksionojnë si një sistem paralajmërimi i hershëm për anijet, por do të përdorin gjithashtu sensorë për të mbledhur të dhëna të tilla si temperatura e ujit, pH dhe nivelet e oksigjenit, të dhëna që mund të të përdoret për të studiuar shëndetin e oqeanit dhe ndikimin e ndryshimeve klimatike. Reagimet nuk ka gjasa të na kënaqin.

Bovat, të cilat mund të identifikojnë dhe klasifikojnë katër lloje balenash, mund të përdoren gjithashtu për t’i gjurmuar ato. Sipas Andre, të gjitha këto të dhëna së bashku mund të përdoren për të informuar politikën dhe veprimin e qeverisë në lidhje me ruajtjen detare dhe ndryshimet klimatike. Nëse ka dikush që do t’i dëgjojë dhe çfarë është më e rëndësishme, zbatojini ato.

Teknologjia ka transformuar të kuptuarit tonë për oqeanin dhe nëse do ta shpëtojë atë është një pyetje e madhe.

Shkencëtarët na ofrojnë mundësinë dhe mjetet për t’u lidhur me natyrën dhe biodiversitetin, dhe nëse do të fillojmë ta dëgjojmë, kuptojmë dhe në fund ta respektojmë atë, mbetet një pyetje e madhe. Trauma akustike e delfinëve dhe balenave ngjall skepticizëm./FolDrejt/