Keni frikë të merrni demencë më vonë në jetë? Ju nuk jeni vetëm, veçanërisht nëse keni një histori familjare të sëmundjes së Alzheimerit ose formave të tjera të demencës. Megjithatë, ky nuk duhet të jetë fati juaj.
Hulumtimet tregojnë se një mënyrë jetese e shëndetshme, e cila përfshin atë që hani dhe pini, mund të ndihmojë në uljen e rrezikut, përcjell Fol Drejt.
Si pjesë e një strategjie parandaluese për të reduktuar rrezikun e demencës, është e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje asaj që hani dhe pini, sa ushtroni çdo ditë dhe është po aq e rëndësishme të shmangni duhanin dhe të mbani një peshë të shëndetshme. Ajo që pini ka një ndikim të madh në shëndetin tuaj të përgjithshëm, peshën trupore dhe shëndetin e trurit.
Përkatësisht, për shkak të pijeve të caktuara në dietën tuaj, ju konsumoni shumë substanca jo të shëndetshme, siç është sheqeri i shtuar. Mes tyre, pijet freskuese kryesojnë, pasuar nga pijet me shije frutash, pijet sportive dhe kafeja dhe çaji i ëmbëlsuar. Disa nga këto pije përmbajnë më shumë sheqer se disa ëmbëlsira apo ëmbëlsira.
Ja cilat janë pijet që duhen shmangur:
Pije të ëmbla
Sipas një raporti të vitit 2017 nga Qendra Kombëtare e SHBA për Statistikat Shëndetësore, gati gjysma e të rriturve pinë një ose më shumë pije të ëmbla me sheqer në ditë, duke përfshirë pijet e gazuara, pijet me shije frutash, pije sportive dhe të tjera. Kjo është rreth 150 kalori ose 37 gram kalori sheqeri të përthithur shpejt në ditë. Kufiri i sipërm i sheqernave të shtuara i vendosur nga AHA (American Heart Association) është 36 gram për 150 kalori për burrat dhe 25 gram për 100 kalori për gratë.
Sheqeri është gjithashtu i keq për lëndën tuaj gri sepse lidhet me gjendjet metabolike si sëmundjet kardiovaskulare, goditjet në tru, sindroma metabolike, inflamacioni dhe diabeti i tipit 2. Ushqimet që rrisin rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare rrisin gjithashtu rrezikun e demencës.
Në një studim të fundit të botuar në Journal of Alzheimer’s Disease Prevention, autorët zbuluan se ata që thanë se pinin pijet më të ëmbla me sheqer kishin rreth tre herë më shumë gjasa për të zhvilluar demencë, krahasuar me ata që nuk pinin pije të ëmbla me sheqer. Rreziku i goditjes u dyfishua gjithashtu tek ata që pinin më shumë pije të ëmbla me sheqer.
Hulumtimet nga Shkolla e Shëndetit Publik të Harvardit gjithashtu tregojnë se njerëzit që pinë një ose më shumë pije me sheqer në ditë kanë më shumë gjasa të kenë kujtesë më të dobët, vëllim më të vogël të përgjithshëm të trurit dhe një hipokampus dukshëm më të vogël, pjesa e trurit që lidhet me kujtesën dhe të mësuarit. Autorët sugjerojnë se pijet me sheqer janë të lidhura me simptomat e sëmundjes paraklinike të Alzheimerit.
Milkshakes
Edhe pse milkshake-t janë kënaqësia më e mirë për shumë njerëz, sheqeri dhe yndyrat e ngopura janë një dëmtim i dyfishtë për shëndetin e trurit tuaj. Yndyrnat e ngopura, të gjetura në ushqimet e qumështit me yndyrë të plotë, mishrat me yndyrë, gjalpin, kokosin dhe vajin e palmës, dihet se rrisin nivelet e kolesterolit LDL.
Hulumtimet tregojnë se kolesteroli i lartë mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e demencës. Në fakt, tre studime të mëdha kanë zbuluar se një konsum i lartë i yndyrave të ngopura dyfishon rrezikun e sëmundjes së Alzheimerit, ndërsa një dietë e ulët me yndyra të pangopura ul rrezikun. Një shake me çokollatë mesatare nga McDonald’s ka 650 kalori, 85 gram (që janë 21 lugë çaji) sheqer të shtuar dhe 11 gram yndyrë të ngopur, ose më shumë se gjysma e totalit të yndyrës së ngopur që duhet të konsumoni gjatë ditës.
Pije te ndryshme kafeje
Kafeja e thjeshtë ose çaji pa sheqer të shtuar është një mënyrë e shkëlqyer për të rritur marrjen e antioksidantëve të dobishëm dhe ushqyesve të tjerë me bazë bimore në dietën tuaj, por shumë konsumues të kafesë preferojnë pije të ëmbla. Nëse ju pëlqejnë pijet speciale të kafesë, mund të merrni një sasi befasuese të sheqerit të shtuar dhe yndyrave të ngopura jo të shëndetshme.
Pijet e zakonshme si moka, latte me aromë, frape dhe të tjera mund të përmbajnë të njëjtën sasi sheqeri si dy kanaçe me gaz. Nëse dëshironi opsione më të shëndetshme, zgjidhni shije pa sheqer dhe bëni pijen tuaj me qumësht të skremuar.
Pije sportive
Nëse nuk jeni një atlet profesionist, duhet të kufizoni sasinë e pijeve sportive që pini çdo ditë. Pijet sportive mund të jenë të dëmshme për shëndetin e trurit tuaj, veçanërisht për lëndën gri të trurit tuaj.
Një nga arsyet pse këto pije mund të jenë kaq tinëzare është se ato tregtohen si një alternativë më e shëndetshme ndaj pijeve të gazuara. Ndërsa pijet sportive luajnë një rol të rëndësishëm në ushqimin dhe hidratimin e atletëve të elitës gjatë garës, shumica e njerëzve mesatarë mund të pinë ujë të thjeshtë ose tableta zëvendësuese të elektroliteve pa kalori.
Një shishe pije sportive ka rreth 140 kalori dhe 34 gramë sheqer, që është sasia e sheqerit që merret në ditë. Sheqeri në pijet sportive mund të rrisë rrezikun e shtimit në peshë, diabetit të tipit 2, sëmundjeve kardiovaskulare dhe problemeve neurologjike.
Pije rikuperimi pas stërvitjes
Ngjashëm me pijet sportive, pijet rikuperuese u drejtohen atletëve seriozë. Ato janë të formuluara posaçërisht me një raport 4:1 karbohidrate ndaj proteinave dhe të dizajnuara posaçërisht për të inkurajuar zëvendësimin e lëngjeve, karbohidrateve dhe proteinave.
Arsyeja pse ato nuk janë aq të shëndetshme për trurin tuaj është sepse ato janë të larta në kalori dhe bëhen nga karbohidrate të thjeshta, kështu që ka shumë pak arsye për t’i përfshirë ato në dietën tuaj nëse nuk jeni një atlet profesionist.
Pije energjike me kafeinë
Red Bull, Monster dhe pije të tjera energjike me kafeinë u krijuan fillimisht për atletët ekstremë ose për të ndihmuar studentët e kolegjit të zgjohen ose të qëndrojnë zgjuar, por ato nuk kanë asnjë përfitim kur bëhet fjalë për të mbajtur trurin tuaj të shëndetshëm, sepse ato janë të larta në sheqer. Për shembull, një kanaçe Red Bull ka 168 kalori dhe 37 gram (9 lugë çaji) sheqer të shtuar. Nëse dëshironi kafeinën që ofrojnë këto lloj pijesh, kërkoni shije pa sheqer./FolDrejt/