Më shumë se 2000 gra po e çojnë qeverinë zvicerane në gjykatë duke pretenduar se politika e saj për ndryshimin e klimës po shkel të drejtën e tyre për jetë dhe shëndet.
Rasti është hera e parë që Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut (GJEDNJ) do të dëgjojë një çështje mbi ndikimin e ndryshimeve klimatike në të drejtat e njeriut, përcjell Fol Drejt.
Ai pason gjashtë vite betejash të pasuksesshme nëpër gjykatat zvicerane.
Temperaturat në Zvicër po rriten më shpejt se mesatarja globale dhe valët e të nxehtit janë gjithnjë e më të shpeshta.
Gratë zvicerane – të cilat e quajnë veten Klubi i të moshuarve të klimës dhe kanë një moshë mesatare 73 vjeç – thonë se ndryshimi i klimës po rrezikon të drejtat e tyre njerëzore, shëndetin dhe madje edhe jetën e tyre. Provat e tyre në gjykatë përfshijnë të dhënat e tyre mjekësore.
Ata duan që GJEDNJ të urdhërojë Zvicrën të punojë më shumë në reduktimin e emetimeve të gazeve serrë.
Një nga pjesëmarrëset në fushatë, Elisabeth Stern, i tha BBC-së: “Për shkak të ndryshimeve klimatike, ne kemi më shumë valë të nxehti dhe gratë e moshuara vuajnë më shumë. Ata vdesin më shpesh gjatë këtyre valëve të të nxehtit sesa do të ndodhnin ndryshe.
“Disa njerëz thonë, pse po ankoheni, ju do të vdisni gjithsesi. Por ne nuk duam të vdesim vetëm sepse qeveria jonë zvicerane nuk ka qenë e suksesshme në krijimin e një politike të mirë klimatike.”
Observatori Evropian i Klimës dhe Shëndetit thotë se rritjet e parashikuara të temperaturës mesatare ka të ngjarë të kenë “ndikime serioze në shëndetin publik” në të gjithë Evropën, veçanërisht tek të moshuarit.
Në 20 vitet e fundit, vdekshmëria e lidhur me nxehtësinë tek njerëzit më të vjetër se 65 vjeç në Evropë është rritur me më shumë se 30%, thotë ai.
Qeveria zvicerane nuk e mohon se ndryshimi i klimës mund të ndikojë në shëndetin – por thotë se nuk mund të lidhet në mënyrë specifike me shëndetin e grave të moshuara.
Nëse gratë janë të suksesshme, çështja mund të përbëjë një precedent për secilin nga 46 shtetet anëtare të Gjykatës Evropiane.
Temperaturat botërore po rriten për shkak të aktivitetit njerëzor dhe ndryshimi i klimës kërcënon tani çdo aspekt të jetës njerëzore .
Rritja e temperaturës duhet të ngadalësohet nëse duam të shmangim pasojat më të këqija të ndryshimit të klimës, sipas shkencëtarëve të klimës. Ata thonë se ngrohja globale duhet të mbahet në 1.5C deri në vitin 2100.
Sipas organit të OKB-së për klimën, IPCC, nëse rritja e temperaturës globale nuk mund të mbahet brenda 1.5 C, Evropa do të jetë e ndjeshme ndaj përmbytjeve të shkaktuara nga reshjet ekstreme.
Temperaturat ekstreme mund të rrisin gjithashtu rrezikun e zjarreve – siç u pa në Evropë verën e kaluar. Franca dhe Gjermania regjistruan rreth shtatë herë më shumë tokë të djegur midis janarit dhe mesit të korrikut 2022, krahasuar me mesataren./FolDrejt/